Dakar – het openbaar vervoer – Muriels artiestenleven #63
Ik wil graag een apart stukje wijden aan Dakar – het openbaar vervoer. Want ik bracht regelmatig vier tot vijf uur per dag door in allerlei vans, busjes, deelauto’s en soms de trein. Van Keur Massar naar de plekken waar “het gebeurt”, centrum, universiteit, MCU is zo’n 25 km en dat is een uitdaging. Er is één snelweg en één spoorlijn voor 3,5 miljoen mensen. De stad zit constant verstopt.
Voor de snelweg moet je tol betalen en ook de trein is relatief duur. Een rit van een half uur kost ongeveer drie uur werken voor een serveerster. Je moet een kantoorbaan in de stad hebben om dat op te kunnen brengen. Toch zit de trein tijdens de spits bommetje vol en zijn er dranghekken om de menigte in goede banen te leiden. Maar hij rijdt om de tien minuten, stipt op tijd.
Verder zijn er publieke stadsbussen. Je betaalt je fee netjes aan iemand in een metalen hokje en ontvangt een klein stukje papier als vervoersbewijs. Er staat een krabbel op als er geen wisselgeld is. Dat mag je dan aan het einde van je rit komen ophalen. Veel mensen vergeten dat. Stadsbussen zijn redelijk safe, er is controle. Daarentegen zijn ze log, lomp en traag. Het duurde eens twintig minuten om twee bussen op hetzelfde moment in tegengestelde richting een hoek om te krijgen.
Les cars rapides
Dus naast het geregelde ov is er een wirwar aan vans en busjes die vaak door heel jonge gastjes bestierd worden en relatief vlot door de stad heen crossen.
Ze moeten regelmatig halt houden voor de politie en betalen dan. Er zijn nergens borden of aanwijzingen te vinden, maar iedereen kan je vertellen waar welke busjes naar welke delen van de stad vertrekken. Zoals wel vaker in het ogenschijnlijk chaotische Dakar, is dit systeem ongelooflijk georganiseerd.
De busjes hangen aan elkaar van creativiteit. Een geld inner laat twee losse eindjes bedrading contact maken om de zijdeur te openen. Door de plankenvloer is de weg te zien, knipperlichten zijn er niet en chauffeurs geven tekens met hun hand uit het raam om te laten zien wat ze van plan zijn. Mensen zijn vaak op elkaar gepakt als sardientjes in een blik, huid op huid. Maar ik heb zelf niet meegemaakt dat iemand daar misbruik van maakte, zoals in de Parijse metro en het viel me op dat het nooit ranzig rook.
De behulpzaamheid van mensen naar elkaar en naar mij als vreemdeling trof me ook. Je gaat zitten en pas als het busje vol zit, gaat hij rijden. Om te betalen geef je het gepaste bedrag aan iemand achter je met vermelding van de plek waar je naartoe gaat. Het geld wordt doorgegeven totdat het bij de jongen is gekomen die moet innen. Heb je alleen briefjes, dan wissel je met je buren naast je in de rij. Het totaalbedrag van meerdere mensen gaat dan naar achter.
Mensen vertrouwen erop dat hun geld goed terecht komt, de jongen weet precies wie wat gegeven heeft en er is grote sociale controle. Een keer zag ik het fout gaan. Het was niet zo druk, iedereen betaalde direct aan de jongen maar niemand kreeg wisselgeld terug. Toen ze uitstapte begonnen een vrouw en de jongen met elkaar te vechten. Een paar volwassenen grepen in, iedereen werd terugbetaald en het was klaar. De jongen was eigenlijk nog maar een kind.
Mensen deelden onderweg eten en drinken met elkaar en met mij. Wellicht dat de Nederlandse GGD er van alles van zou vinden. Maar ik ben hetzelfde gaan doen en ik ben niet ziek geworden. Ik weet niet of mijn afweersysteem nou extreem sterk is. Maar delen is besmettelijk, dat merkte ik wel.
Nio far
Sowieso vond ik het geduld en de verdraagzaamheid van mensen indrukwekkend. Ik was bekend met het verontwaardigde knorren van Nederlanders als de trein teveel vertraging heeft, ook met de mediterraanse drama’s als twee auto’s elkaar ternauwernood geraakt hebben. Maar hoe vaak er in Dakar ook dingen misgingen onderweg, hier zag ik bijna altijd een soort eenvoudige aanvaarding van het lot. Het totale gebrek aan regels maakt dat je er uiteindelijk zo goed mogelijk met alle partijen uit moet komen. Want van de rechtsorde hoef je niet zoveel te verwachten.
Het is niet mijn bedoeling om een rozengeur en maneschijn plaatje te schetsen. Er wordt gestolen als de raven en zoals ik eerder vertelde, mijn host wilde na middernacht niet meer met zn scooter onderweg zijn. Machtsmisbruik en corruptie tieren welig. Maar in het alledaagse leven moeten mensen er samen mee dealen, houden ze rekening met elkaar en wordt er veel gelachen. Nio far, on est ensemble, we zijn samen
Vind je het leuk om mijn muziek, video’s, schrijverij en wilde plannen te supporten?
Check dan hier de supportpagina, alle bijdragen zijn welkom! ❤
